تأثیر نوع و درصد اختلاط مواد حجم دهنده بر ترکیب شیمیایی ورمی کمپوست لجن فاضلاب

خصوصیات نامطلوب لجن فاضلاب از قبیل بوی نامطلوب، غلظت بالای عناصر سنگین و وجود عوامل بیماری زا استفاده از لجن را در کشاورزی محدود کرده است. کمپوست کردن و استفاده از کرم های خاکی در این فرآیند یکی از روش های مناسب برای پایدار کردن لجن فاضلاب و حذف خصوصیات نامطلوب آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر نوع و درصد اختلاط مواد حجم دهنده و مرحله تجزیه لجن بر خصوصیات کیفی ورمی کمپوست، آزمایشی در در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل در سه تکرار انجام شد که در آن زمان تجزیه لجن (لجن خام، لجن هضم شده در هاضم، لجن آبگیری شده در لاگن ها و لجن خشک نهایی)، فاکتور اصلی و نوع مواد حجم دهنده (تراشه چوب، برگ درختان و کاه گندم) و درصد اختلاط 0، 15، 30 و 45 درصد مواد حجم دهنده و لجن فاضلاب) فاکتور های فرعی بودند. بعد از پنج ماه خواباندن گلدان ها در شرایط کنترل شده رطوبتی و حرارتی در حضور کرم های خاکی، محتویات گلدان ها برداشت و غلظت عناصر غذایی و سنگین در ورمی کمپوست های تولید شده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که ورمی کمپوست های تولید شده دارای ph اسیدی بوده از شوری نسبتاَ کمی برخوردار بوده و غلظت عناصر غذایی مانند نیتروژن، فسفر، آهن و روی در آنها بسیار بالا بود که نشان دهنده خصوصیات مناسب این نوع ورمی کمپوست از نظر اصلاح خصوصیات خاک و ارزش بالای کودی آن می باشد. غلظت عناصر سنگین نیز به استثنای روی در ورمی کمپوست ها کمتر از استاندارد توصیه شده توسط epa بود. با وجود عدم تفاوت معنی دار بین انواع مواد حجم دهنده، افزودن این مواد به لجن فاضلاب باعث کاهش ph، نیتروژن و سرب در نمونه های ورمی کمپوست گردید. نسبت مناسب اختلاط مواد حجم دهنده و لجن فاضلاب 30 درصد حجمی/حجمی توصیه می شود.